A kowace shekara na ilimi, yarinya takan samu, makomarta na samun dama da ƙaruwa da kashi 10 cikin ɗari. Duk yaron da mahaifiyarsa za ta iya karatu to lallai kusan kashi 50 cikin 100 zai rayu fiye da shekara 5, kuma har sau biyu yiwuwar halartar makaranta da kansu - kuma kashi 50 cikin 100 na iya yin rigakafi.
Duk da haka, tun kafin barkewar cutar ta COVID-19, wasu 'yan mata miliyan 132 waɗanda ya kamata a ce suna zuwa makaranta ba su zuwa.
Dalilan hakan suna da yawa kuma sun bambanta daga ƙasa zuwa ƙasa. Sun hada da talauci, rashin daidaito tsakanin maza da mata da nuna wariya, da tashe-tashen hankulan da suka shafi jinsi, gami da haihuwa, auren dole. Kwanan nan, a yayin da annobar ta yi muni, COVID-19 ta katse ilimin kusan yara biliyan 1.6. UNESCO ta kiyasta cewa yara mata miliyan 11 ba za su iya komawa makaranta ba bayan annobar COVID-19.
Wannan shine dalilin da ya sa, a farkon watan Mayu, G-7, wata ƙungiyar gwamnatoci da ta ƙunshi Canada, Faransa, Jamus, Italiya, Japan, Burtaniya da Amurka, suka sanar da ‘yancin Ilimin mata, wanda ya kafa sabbin manufofi biyu na duniya kan ilimin yara mata a ƙasashe masu madaidacin albashi da ma ƙananan albashi. Manufa ta farko ita ce a kara shigar da yara mata miliyan 40 zuwa makaranta nan da shekarar 2026. Na biyu shi ne a taimaka a tabbatar da cewa karin yara mata miliyan 20 za su iya karatu daga shekara 10 nan da 2026.
Amurka na tallafa wa ‘yancin Ilimin 'Yan mata ta G-7. "Mun san cewa idan ba wai mun dawo da wadannan 'yan mata a makaranta ba ne, duniya za ta fuskanci barazanar samar da' rasa karni '," in ji mai kula da USAID, Samantha Power, wacce ta wakilci Amurka a yayin taron kasashen waje da cigaba na G-7.
“Taimakon Amurka yana taka muhimmiyar rawa wajen inganta rayuwar‘ yan mata daga ranar da aka haife su har zuwa ranar da suka girma, an daidaita su domin biyan takamamman bukatunsu har lokacin da suka girma. Tsarin dabarunmu, an yi shi ne don tabbatar da cewa yara mata suna da ilimi, da koshin lafiya, kuma ba su da tsoro, tashin hankali, da nuna wariya a rayuwarsu, ”inji ta.
Wasu daga cikin mafi girman ribar da aka samu kan saka jari da muke gani a cikin taimakonmu na kasashen waje na Amurka sun fito ne daga aikinmu don tabbatar da cewa mata sun cimma cikakkiyar damar su. Ga kowane kashi 10 cikin ɗari na haɓaka a makarantun mata, tattalin arzikin ƙasa ya tashi da kashi 3, ”in ji Power.
"Tare, za mu iya ginawa kan ƙwarewar shekaru da dama na tallafawa ilimin yara mata don tabbatar da cewa ba mu rasa ƙarni na damar baiwa da ƙwarewa ba."